Вопрос №425:

Алланы ололап әйтелгән Алла, Аллаһы Тәғәлә һүҙҙәре һәр ваҡыт ҙур хәрефтән яҙыламы?

Ответ:

Атеизм киң таралған осорҙа, совет баҫмаларында “алла” һәр ваҡыт бәләкәй хәрефтән яҙылған. Хәҙерге баҫмаларҙа “Алла”, “Аллаһы Тәғәлә”, “Хоҙай”, “Хаҡ Тәғәлә”, “Тәңре” ҙур хәрефтән яҙыла. Мәжүсилеккә ҡараған күп аллалыҡ күҙ уңында тотолһа, был исем бәләкәй хәрефтән яҙыла: тау аллаһы, күл аллаһы. Шулай уҡ күсмә мәғәнәлә ҡулланылғанда, мәҫәлән, һуғыш аллаһы, һоҡланыу, табыныу, яратыу предметы булараҡ берәй кеше йәки нәмәгә ҡарата әйтелгәндә лә был һүҙ бәләкәй хәрефтән яҙыла: Һинең аллаң һәр ваҡыт аҡса булды.

Туранан-тура дингә бәйле булмаған нығынған һүҙбәйләнештәрҙә алла бәләкәй хәреф менән яҙыла, мәҫәлән, алланың ҡашҡа тәкәһе, алла бәндәһе, алланан йәйәү ҡасҡан, аллаһы әкбәргә эшләү; ни аллаға, ни муллаға. Шулай уҡ ымлыҡтарҙа был һүҙ бәләкәй хәреф менән яҙыла: эй алла, абау алла, алла-алла. Ләкин һүҙ Аллаға мөрәжәғәт итеүҙе күҙ уңында тотһа, һүҙ ҙур хәреф менән яҙыла: Аллаға тапшырып, Алла хаҡына, Алла ярҙам бирһен. Ҡайһы бер осраҡта яҙылыш контексҡа ҡарап билдәләнә: телмәр ағышында ҡулланылған нығынған һүҙбәйләнештә – бәләкәй хәреф менән, Хоҙайға мөрәжәғәт мәғәнәһендә ҙур хәреф менән яҙыла: алла һаҡлаһын – Алла һаҡлаһын, аллаға шөкөр – Аллаға шөкөр.