§ 33. Яңғыҙлыҡ исемдәр һәм атамалар яҙылышы
А. 1. Ер-һыу атамаларының диалекталь фонетик үҙенсәлектәре әҙәби телгә үҙгәртелмәй алына: Һаттыҡ (ауыл), Үләнде (күл), Таҙлар (ауыл) һ. б.
2. Ер-һыу атамаларының төп атама өлөшөнә ингән бөтә һүҙҙәр ҡушып яҙыла: Атсабар (ауыл), Баламйәбеш (тау), Биштәкә (ауыл), Бүралған (тау), Һыйырғасҡан (тау), Алайғыр (ауыл), Атйетәр (ауыл) һ. б.
3. Ике үҙ аллы атаманан ҡушарлап яһалған ер-һыу атамаларының һәр өлөшө ҙур хәреф менән һыҙыҡса аша яҙыла: Ҡолтай-Ҡаран (ауыл), Еҙем-Ҡаран (ауыл), Ҡаран-Ҡуңҡас (ауыл), Ҡыпсаҡ-Асҡар (ауыл), Ҡаңны-Төркәй (ауыл) һ. б.
4. Ер-һыу атамаһына аныҡлаусы булып килгән һүҙҙәр ҙур хәреф менән айырым яҙыла: Оло Эйек, Кесе Эйек (йылғалар), Беренсе Этҡол, Икенсе Этҡол (ауылдар), Иҫке Ҡаратаулы, Яңы Ҡаратаулы, Үрге Йәркәй (ауылдар) һ. б.
Ләкин аныҡлаусы үҙ мәғәнәһен һәм баҫымын юғалтып, аныҡланыусы менән бергә бер бөтөн атама яһауҙа ҡатнашһа, ҡушып яҙыла: Һарығамыш (ауыл), Ҡараяҡуп (ауыл) һ. б.
5. Төп атамаға эйәреп килгән терминдар бәләкәй хәреф менән айырым яҙыла: Урал тауы, Һаҡмар йылғаһы, Октябрь проспекты, Әй урамы, Пушкин бульвары һ. б.
Ләкин шул терминдар эйәлек ялғауын юғалтып, төп атама менән ҡушылһа, бергә яҙыла: Ҡарауылтау, Ямантау, Стәрлетамаҡ, Арҡауыл, Яңауыл, Ағиҙел, Яҡтыгүл, Сыбаргүл, Аҡкүл, Уралтау һ. б.
Иҫкәрмә: Аҡ диңгеҙ, Ҡара диңгеҙ, Ҡыҙыл диңгеҙ, Һары диңгеҙ кеүек рус теленән алынған атамалар айырым яҙыла.
Б. 1. Колхоз, совхоз, завод, төрлө ойошма атамаларының һәм башҡа яңғыҙлыҡ исемдәрҙең төп өлөшө ҙур хәреф менән, уға эйәреп килгән терминдар бәләкәй хәреф менән яҙыла: Өфө нефть институты, Белорет металлургия комбинаты, Баймаҡ район халыҡ мәғарифы бүлеге һ. б.
2. Шартлы исемдәр тырнаҡ эсенә алына: «Ирәндек» магазины, «Ҡарлуғас» ательеһы һ. б.
Ошо иҫәптән газета, журнал, китап, әҫәр исемдәре, төрлө машина һәм башҡа нәмәләрҙең шартлы атамалары ла ҙур хәреф менән яҙылып, тырнаҡ эсенә алына: «Ағиҙел» журналы, «Совет Башҡортостаны» газетаһы, «Ҡан» романы, «Волга» машинаһы, «Союз-5» карабы, «Ромашҡа» кәнфите һ. б.
Был атамалар исемендәге тигән һүҙ менән килһә, тырнаҡ ҡуйылмай: Ленин исемендәге колхоз, XXII партсъезд исемендәге колхоз һ. б.
Тырнаҡ эсенә алынған һүҙҙәрҙең ялғауы тырнаҡ тышына сығарылмай: «Башҡортостан ҡыҙында» сыҡҡан мәҡәлә, «Ысын кеше тураһындағы повесты» уҡыным.*
3. Төрлө машина йәки техник ҡорамалдың шартлы атамаһын түгел, маркаһын белдергән билдәләр тырнаҡ эсенә алынмай яҙыла: ГАЗ-69 машинаһы, Т-34 танкыһы, Ил-18 самолеты һ. б.
* 1998 йылда Р.Ғ. Аҙнағолов тарафынан төҙөлгән «Башҡорт теленең орфография һүҙлеге» баҫылып сыҡҡас, авторҙың иҫкәрмәһенә ярашлы, тырнаҡ эсенә алынған шартлы атамаларға ялғау тырнаҡтан һуң ҡушылып яҙыла башлай: «Башҡортостан ҡыҙы»нда сыҡҡан мәҡәлә, «Ағиҙел»дәге шиғырҙар, «Мәңгелек урман»дағы ваҡиғалар һ.б.